T ürk halk müziği, Türkiye'nin çeşitli yörelerinde farklı ağızlar ve formlarda söylenen
Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey yarımkürede, Avrupa ve Asya kıtalarının kesişme noktasında bulunan bir ülke. Ülke topraklarının büyük bir bölümü Anadolu yarımadasında, kalanı ise Balkan Yarımadası'nın uzantısı olan Trakya'da bulunur. Ülkenin üç yanı Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi birbirine bağlayan Boğazlar ile Marmara Denizi ve Ege Denizi ile çevrilidir. Komşuları
Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, İran, Irak ve Suriye'dir.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
Türkçe
Türkçe, diğer Türk dilleriyle birlikte Altay dil ailesinin bir kolunu oluşturur. Bu ailenin diğer üyeleri Moğolca, Mançu-Tunguzca ve Korecedir. Japoncanın Altay dil ailesinin bir üyesi olup olmadığı konusu tartışılmaktadır.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
yöresel
Kişi adları:
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
etnik müziklerin tümü. Yapısal olarak
Bir kabile, bir ırk veya benzeri. Etnik gruplar ve etnik azınlıkların varlığı genellikle uzun ömürlü, nesilleri aşan kompleks kan bağlarına, ortak kültüre, dini benzerliğe ve coğrafi aidiyete bağlıdır.
Bir etnik gruba mensubiyet siyasal kurumlar temelinde değil, kan ilişkisi, dil ilişkisi ve dini bağlılık temelinde tanımlanır.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
Folklorun bir parçasıdır.
Türk halk müziği, kısaca (THM) sözlü halk müziği ve sözsüz halk müziği olmak üzere ikiye ayrılır. Sözlü halk müziğine genel olarak
Genel olarak halk bilgisi manasına gelir. Halk geleneklerini adetlerini, inançlarını, efsanelerini, türkülerini edebiyatlarını inceleyen, herhangi bir toplulukta yaşayanların örf ve adetlerini araştırıp, o topluluğun yaşayışını, duyuş ve düşünüşünü anlatmaya çalışan bir ilim dalıdır. Bu araştırma sahasına halka ait bütün kültür unsurları, türküler, masallar, fıkralar, atasözleri, bilmeceler, tekerlemeler vb. sanat ürünleri girer.
Folklor kelimesini ilk olarak 1846 yılında İngiliz eski eserler
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
türkü adı verilir.
Halk Edebiyatı'nın çok yaygın olarak kullanılan nazım şekillerindendir. Şekil özellikleri
bakımından koşma'ya benzer. Mani'ye benzeyen türkü'ler de vardır.
Türküler genellikle 11'li hece vezniyle söylenirler. Ayrıca 8'li ve 7'li hece vezniyle söylenmiş türkü'lere rastlamak mümkündür. Türkülerin ekseriyeti Anonim Halk Edebiyatı mahsulleridir. Ancak söyleyeni belli olan türkü'ler de vardır.
Türkülerle şarkılar arasında da şekil benzerlikleri vardır. Türküleri şarkıdan ayıran en belirgin özel
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
Sözsüz halk müziği ise düzenli yöresel çalgı ezgileridir.
Türk halk müziği kapsamında dikkate alınan eserler, klasik ve modern olmak üzere ikiye ayrılır:
- Klasik Türk halk müziği, çeşitli yörelerden derlenmiş birçoğu anonim olan türkülerden ve sözsüz halk müziklerinden oluşur.
Türk kelimesinin aslı "türümek" fiilinden gelmektedir. Bu fiilden türetilmiş, kişi ve insan anlamında "türük" ve nihayet hece düşmesiyle "Türk" kelimesi ortaya çıkmıştır. Nitekim Anadolu'da bir kısım göçebeler de yürümekten "yürük" adını almışlardır.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
Anonim eserlerin sözü ve bestesinin kime ait olduğu bilinmez ve yöreye mal olmuştur.
- Modern Türk halk müziği ise, 1970'li yıllardan sonraki dönemde eski yöresel müzik kalıpları örnek alınarak oluşturulmuş, sözü ve bestesi belli olan halk müzikleridir.
Türk halk müziği'nde çalınan çalgılar yöreye göre değişmekle birlikte temel çalgılar;
Ortak olan; yazarı, söyleyeni bilinmeyen, halkın birlikte ürettiği, toplumun malı olan eser. Lâ-edrî.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
bağlama,
Ülkemizde kullanımı en yaygın olan “telli çalgı”dır. Yörelere ve ebatlarına göre bu çalgıya, bağlama, meydan sazı , divan sazı, bozuk, tambura , cura, üçtelli, onikitelli, çarta, ırızva, , çöğür vb. adlar verilmektedir.
Bağlama ailesinin en küçük ve en ince
ses veren çalgısı “Cura”dır. Curadan biraz daha büyük ve curaya göre bir oktav kalından
ses veren çalgı ise “Tambura”dır. Bağlama ailesinin en kalın
ses veren çalgısı ise “Divan Sazı”dır. Tam
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
davul,
Davul Alm. Grosse Trommel, Pauke (f), Fr. Grosse caisse (f), İng. Drum. Türklerin kullandıkları eski bir çalgı. Bugün kullanılanların çok çeşitleri vardır. Davulda kasnak denen tahta bir çember üzerine işlenmiş kuzu derisi gerilmiştir. Tahta çember, deri ile alt ve üst tabanlardan gergince sarılarak içeride hava sıkıştırılmıştır. Sağ eldeki tokmak, sol eldeki ince çubuk değnekle her iki taraftan gergin derilere vurularak çalınır. Diğer çalgılara tempo tutmakta kullanılır. Ekseriya zurna i
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
zurna, klarnet ve darbuka'dır. Bunun dışında yöreye özgü sazlar bulunmaktadır. Örneğin
Geleneksel/yerel müziğin önemli çalgılarından biridir. Başlangıçta
ağaç kabuğundan yapılan “boru”, daha sonraları bakır ve
pirinç levhalar bükülerek de yapılmıştır. Bu çalgı geçmişte, curna, zurr, sarna ya da sorna ve Farsça olarak sernay olarak da anılmıştır. Baş kısmından başlayarak aşağı doğru genişleyen bu boruyu çalabilmek için ağzına, kamıştan yapılmış bir “sipsi” takılır.
Üstünde altı, alt yanında ise bir olmak üzere toplam yedi delik bulunur. Sol el, ağıza yakın d
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
kemençe Doğu Karadeniz;
Kemençe, biri Osmanlı Müziğinde, diğeri Karadeniz yöresi halk müziğinde kullanılan iki ayrı yaylı çalgının ortak adıdır. Bunlardan ilki için yirminci yüzyılın ortalarına kadar kullanılan "armudî kemençe", "fasıl kemençesi" gibi adlar, artık yerini "klasik kemençe" adına bırakmış gibi görünmektedir. Bir halk çalgısı olan ikincisi ise, "Karadeniz kemençesi" olarak anılır.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
sipsi Teke yöresi'nde sıklıkla görülen bir çalgıdır.
Türk halk müziği,
Üflemeli bir Çalgı olan Sipsi, kemik,
ağaç veya kamıştan yapılmaktadır. Kamıştan yapılan ise daha yaygındır. Uç kısmında
ses veren ve kamıştan yapılan küçük bir parça daha vardır. Bu kısım tamamen ağız içine alınarak hava üflenir. Yurdumuzda Ege Bölgesi'nde yaygın olarak kullanılmaktadır. Beş üst, bir alt kısmında olmak üzere toplam altı tane ezgi perdesi bulunmaktadır.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
halk oyunları ve
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
halkbilim ile de yakından ilgilidir.
TRT kurulduğu yıllardan itibaren yöre yöre araştırma yaparak; pek çok anonim türküyü kaynağından derlemiş ve arşivlemiştir. Bu türküler, THM'nin temel kaynaklarıdır. Öte yandan, yöresel sanatçılar da yörelerindeki unutulmuş veya unutulagelen türkülerin pek çoğunu kayda geçirmişlerdir.
Türk halk müziği genel itibariyle şu yörelere ayrılır: Karadeniz, Trakya, Ege, Teke, Doğu Anadolu, İç Anadolu, Kafkas. Bunun dışında genel karakteristiğine göre; bektaşi, halay, teke, zeybek gibi türlere ayrılır. Ayrıca il bazında türküler kategorilendirilmiştir.
|